جوجه شتر مرغ

مشخصات عمومی

شترمرغ بزرگترین پرنده موجود در کره زمین است ولی به دلیل داشتن پر و بال‌های رشد نکرده قادر به پرواز نیست این کمبود با داشتن پاهای قوی جبران شده که قدرت پرتاب لگدهای خطرناکی را به پرنده می‌دهد و قادر است با سرعتی معادل 60 کیلومتر در ساعت بدود و این سرعت را تا زمان بیش از 10 دقیقه حفظ کند.

تشخیص شترمرغ های ماده و نر بالغ به سادگی از روی پر و بال سیاه نرها و پرهای قهوه‌ای ، خاکستری ماده‌ها و نیز اندازه متفاوت بدنشان (ماده کوچکتر) امکان پذیر است.

در فصل جفت گیری رنگ منقار، اطراف چشم‌ها و پوست استخوان‌های پای شترمرغ تغییر کرده و قرمز رنگ می‌شوند.
شترمرغ نر دارای آلت تناسلی است که بر خلاف اکثر پرندگان می‌تواند به بیرون هدایت شود و شترمرغ های ماده دارای دو تخمدان می‌باشد.

بادکردن و قطور شدن گردن و ایجاد صداهای مربوط به جفت گیری از علایم جنسی شترمرغ های نر می‌باشد.در شرایط مناسب شتر مرغ یک روز در میان تخم گذاری می‌کند و در یک کرچ طبیعی تعداد تخم به 12 تا 18 عدد می‌رسد و در یک فصل جفت‌گیری به 60 تا 70 تخم شترمرغ می‌رسد.

شترمرغ‌ها به نوبت به روی تخم می نشینند در طول روز شترمرغ‌های ماده و در شب نرها این کار را انجام می‌دهند و به طور معمول 42 روز طول می‌کشد تا جوجه‌ها از تخم بیرون آیند.یکی از خصیصه های ویژه شترمرغ‌ها درنده خویی آنهاست و در صورت عدم تماس مداوم با انسان کاملاً غیرقابل کنترل می‌شوند و در طی برخوردهای روزانه با انسان مانوس شده و نهایتاً کاملاً مطیع و رام می‌گردند.شترمرغ‌ها پرندگان کم و بیش علفخوار هستند اما گاهی اوقات از پستانداران کوچک، مارمولک‌ها و سوسک‌ها نیز تغذیه می‌کنند.

شترمرغ‌ها از قوه باصره قوی برخوردار بوده و می‌توانند تا شعاع 5/3 کیلومتر را مشاهده کنند. شتر مرغ دارای پلک سوم می‌باشد که با حرکت در عرض چشم آن را تمیز نگاه می دارد.

حس شنوایی بر خلاف بویایی و چشایی بخوبی پیشرفت کرده است.این پرندگان می‌توانند مدت زمان طولانی را بدون آب بسر ببرند شترمرغ‌ها امکانات متنوعی را جهت تبادلات حرارتی در اختیار دارند که از آن جمله می‌توان به صاف کردن و پوش‌ دادن پرها و نیز باز و بسته کردن بال‌ها به منظور تغییر اندازه مساحت بدن اشاره کرد.

اگر چه شتر مرغ‌ها آب می آشامند حمام می‌گیرند و حتی در مناطق پرآب شنا می‌کنند ولی می‌توانند همانند شترها مدت قابل ملاحظه ای را بدون آب بگذرانند.

و این خصیصه تنها ویژگی مشترک شتر و شتر مرغ نیست.

شتر مرغ‌ها می‌توانند همانند شتر در آفتاب شدید مسافت های دور را با خاصیت ضد نوری چشمانشان ببینند و مانند شتر در کف پاهایشان بالشتک های گوشتی پینه‌خورده‌ای با خاصیت ارتجاعی وجود دارد که تحمل وزن سنگینشان را بر روی انگشت بزرگ ممکن می‌سازد.شترمرغ‌ها کنجکاو بوده و به داخل هر شکاف و گودالی در زمین سرک می‌کشند و وقتی بی خبر گرفته شوند خود را به مردن می زنند بدین صورت که بصورت دراز کش و گردن کشیده روی زمین می افتند و شب را هم به همین حالت فقط در مدتی کوتاه می خوابند شترمرغ‌ها عمر طولانی دارند که اغلب به 50 تا 60 سال می‌رسد.

از ابتدای سال 1990 استقبال شایانی از سوی تولید کنندگان در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه جهت پرورش و تکثیر شتر مرغ در سطح انبوه و به شکل صنعتی به وجود آمده و به دلیل خصوصیاتی همچون مقاومت زیاد پرنده در برابر شرایط اقلیمی متفاوت، ویژگی‌های تغذیه‌ای و کیفیت منحصر به فرد فرآورده‌‌های آن مثل گوشت، چرم و پر باعث گردیده تا در مدت زمان کوتاه مطالعات و فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه پرورش، تغذیه و اصلاح نژاد و بهداشت و بیماریهای این پرنده صورت پذیرد ولی در مقایسه تاریخچه پرورش صنعتی دامهای دیگر بنظر می‌رسد که در مورد شترمرغ هنوز در ابتدای راه قرار داریم.

در کشور ما نیز مدتی است که علاقه به پرورش این پرنده در بین تولیدکنندگان پدیدار شده بدین منظور مقاله حاضر با هدف ایجاد زمینه و آگاهی اولیه در مورد پرورش شترمرغ جهت علاقه‌مندان تهیه و تدوین‌ گردیده‌است.

تاریخچه

بیش از 20 میلیون سال پیش اجداد شترمرغ های امروزی از کرانه های شمالی دریای مدیترانه‌ تا خاور دور در چین ساکن بوده و تنها یک میلیون سال از مهاجرت و انتقال شترمرغ‌ها به آفریقای شمالی، شرقی و جنوبی می‌گذرد.

شترمرغ در صحراهای کشورهای عربی و ایران نیز به صورت وحشی وجود داشته ولی در حال حاضر نسل آنها منقرض گردیده است. توجه انسان به شتر‌مرغ و محصولات آن تقریباً به 7500 سال پیش بر می‌گردد اولین اثر که حاکی از وجود شتر مرغ در صحرا بوده است ، سنگ منقوشی می‌باشد که شکار شتر مرغی را توسط یک پلنگ به تصویر کشیده است.

مصریان باستان از پرهای شترمرغ به عنوان سمبل عدالت و از تخم‌هایش برای مصارف دارویی استفاده می‌کردند و فرعون از بادبزن ساخته شده از پرهای شتر مرغ در سفرهایش به سر زمین های دور استفاده می‌کرد.

در تاریخ اساطیری یونان نیز شتر مرغ ها قبل از پیدایش ارابه جایگاه خاصی را به عنوان حیوانات باربر به خود اختصاص می‌دادند. افسران رومی کلاه خودهای خود را با پرهای شترمرغ می آراستند .

چربی شتر مرغ با اعتقاد به اینکه دارای نیروی ویژه ای می‌باشد به قیمت گزافی به فروش می‌رفت. بیشه نشین‌ها از تخم مرغ های خالی شترمرغ برای حمل و نگهداری آب استفاده می‌کردند و برخی از قبایل عرب شترمرغ‌ها را جهت تغذیه شکار کرده و چرم آنها را در لباسهایشان بکار می‌بردند از حدود صد سال پیش پرورش شتر مرغ با هدف بهره گیری از فرآورده‌‌های آن و به دلیل ویژگی‌های خاص این پرنده در قاره آفریقا به طور قابل توجهی مطرح بوده است.

منطقه لیتل کارو در آفریقای جنوبی از سال 1870 به بعد و در پی تقاضای مکرر اروپائیان در زمینه محصولات شترمرغ به یک مرکز صنعتی پرورش شتر مرغ تبدیل شده است تا چندی قبل اکثر مناطق پرورش سنتی شترمرغ به آفریقای جنوبی، آمریکا و استرالیا محدود می‌شد ولی در سال‌های بعد دوره ترقی مزارع شتر مرغ در کشورهای دیگر شامل اروپای مرکزی و غربی توسعه یافت.

ز آغاز دهه 1980 پرورش شتر مرغ در مناطق مختلف دنیا وارد یک دوره جدید شد و پویایی دوباره صنعت در آفریقای جنوبی در سال 1993 تولید این پرنده را دو برابر کرده و بازار جهانی برای پوست شترمرغ طغیان کرد.

علیرغم کیفیت بالای تولیدات گوشت و چرم، پرورش شترمرغ نتوانسته است به پتانسیل خود در مراتب بالا دست یابد.

در حال حاضر تنها در آفریقای جنوبی پرورش شترمرغ به موفقیت خود در ایجاد بازارها ادامه می‌دهد و پرورش آن در گله های پر تعداد سودمند می‌باشد. مشخصات عمومی شترمرغ بزرگترین پرنده موجود در کره زمین است ولی به دلیل داشتن پر و بال‌های رشد نکرده قادر به پرواز نیست این کمبود با داشتن پاهای قوی جبران شده که قدرت پرتاب لگدهای خطرناکی را به پرنده می‌دهد و قادر است با سرعتی معادل 60 کیلومتر در ساعت بدود و این سرعت را تا زمان بیش از 10 دقیقه حفظ کند.

تشخیص شترمرغ های ماده و نر بالغ به سادگی از روی پر و بال سیاه نرها و پرهای قهوه‌ای ، خاکستری ماده‌ها و نیز اندازه متفاوت بدنشان (ماده کوچکتر) امکان پذیر است.ر فصل جفت گیری رنگ منقار، اطراف چشم‌ها و پوست استخوان‌های پای شترمرغ تغییر کرده و قرمز رنگ می‌شوند.

ترمرغ نر دارای آلت تناسلی است که بر خلاف اکثر پرندگان می‌تواند به بیرون هدایت شود و شترمرغ های ماده دارای دو تخمدان می‌باشد. بادکردن و قطور شدن گردن و ایجاد صداهای مربوط به جفت گیری از علایم جنسی شترمرغ های نر می‌باشد.در شرایط مناسب شتر مرغ یک روز در میان تخم گذاری می‌کند و در یک کرچ طبیعی تعداد تخم به 12 تا 18 عدد می‌رسد و در یک فصل جفت‌گیری به 60 تا 70 تخم شترمرغ می‌رسد. شترمرغ‌ها به نوبت به روی تخم می نشینند در طول روز شترمرغ‌های ماده و در شب نرها این کار را انجام می‌دهند و به طور معمول 42 روز طول می‌کشد تا جوجه‌ها از تخم بیرون آیند.

یکی از خصیصه های ویژه شترمرغ‌ها درنده خویی آنهاست و در صورت عدم تماس مداوم با انسان کاملاً غیرقابل کنترل می‌شوند و در طی برخوردهای روزانه با انسان مانوس شده و نهایتاً کاملاً مطیع و رام می‌گردند.

شترمرغ‌ها پرندگان کم و بیش علفخوار هستند اما گاهی اوقات از پستانداران کوچک، مارمولک‌ها و سوسک‌ها نیز تغذیه می‌کنند. شترمرغ‌ها از قوه باصره قوی برخوردار بوده و می‌توانند تا شعاع 5/3 کیلومتر را مشاهده کنند. شتر مرغ دارای پلک سوم می‌باشد که با حرکت در عرض چشم آن را تمیز نگاه می دارد.

حس شنوایی بر خلاف بویایی و چشایی بخوبی پیشرفت کرده است.ین پرندگان می‌توانند مدت زمان طولانی را بدون آب بسر ببرند شترمرغ‌ها امکانات متنوعی را جهت تبادلات حرارتی در اختیار دارند که از آن جمله می‌توان به صاف کردن و پوش‌ دادن پرها و نیز باز و بسته کردن بال‌ها به منظور تغییر اندازه مساحت بدن اشاره کرد. اگر چه شتر مرغ‌ها آب می آشامند حمام می‌گیرند و حتی در مناطق پرآب شنا می‌کنند ولی می‌توانند همانند شترها مدت قابل ملاحظه ای را بدون آب بگذرانند. و این خصیصه تنها ویژگی مشترک شتر و شتر مرغ نیست.

شتر مرغ‌ها می‌توانند همانند شتر در آفتاب شدید مسافت های دور را با خاصیت ضد نوری چشمانشان ببینند و مانند شتر در کف پاهایشان بالشتک های گوشتی پینه‌خورده‌ای با خاصیت ارتجاعی وجود دارد که تحمل وزن سنگینشان را بر روی انگشت بزرگ ممکن می‌سازد.شترمرغ‌ها کنجکاو بوده و به داخل هر شکاف و گودالی در زمین سرک می‌کشند و وقتی بی خبر گرفته شوند خود را به مردن می زنند بدین صورت که بصورت دراز کش و گردن کشیده روی زمین می افتند و شب را هم به همین حالت فقط در مدتی کوتاه می خوابند شترمرغ‌ها عمر طولانی دارند که اغلب به 50 تا 60 سال می‌رسد.